Manifest der Gelijken
Sylvain Maréchal, 1801
... Vijftien eeuwen hebben jullie geleefd als slaaf en derhalve ongelukkig. In afwachting van onafhankelijkheid, gelijk en gelijkheid, kunnen jullie al zes jaar nauwelijks ademhalen.
Gelijkheid! het belangrijkste natuurlijke verlangen, de eerste zorg van de mens en het kardinale punt van elke rechtmatige verbintenis!
Observaties over het effect van het fabricagesysteem
Robert Owen, 1817
DIEGENEN die betrokken waren in de handel, fabricage en commercie van dit land vormden dertig en veertig jaren geleden slechts een klein onbelangrijk segment van de kennis, rijkdom, invloed en bevolking van het Rijk. ...
De communisten in Zwitserland
Johann Kaspar Bluntschli, 1843
De auteur was een staats- en volkenrechtsgeleerde die als lid van een door de Zwitserse regering ingestelde commissie van onderzoek het commissierapport opstelde. Men zal bemerken dat sommige dingen terugkeren!.
Voorspel van een revolutie
Louis Ménard, 1848
Op de 9e Thermidor is de Franse Revolutie plotseling een halt toegeroepen, op het moment dat zij zich, na een zege op haar vijanden, klaarmaakte voor het oplossen van het grote probleem dat zij gesteld had: het organiseren van de Democratie. Het dogma van de nieuwe religie was gevonden: het was het Recht, tot dan toe een noodzakelijke en miskende aanvulling op het christelijke dogma Plicht. De principes waren afgekondigd; ze stonden in de Verklaring van de Rechten van de Mens, het Evangelie van de Democratie en waren: Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap. Restte de toepassing. Als wij om onze wroeging te verzachten zo vrij mogen zijn dat te geloven, waren de filosofen van de Montagne teruggeschrokken voor die praktische kwestie.
Het Complot van 13 juni 1849
Sebastian Seiler, 1850
Uit de onthullingen van dit vlugschrift, dat meteen moest volgen na het proces van Versailles, zal de lezer kunnen opmaken dat ik het niet eerder heb durven laten drukken en uitgeven, als ik niet meerdere personen en resp. vrienden aanzienlijk had willen compromitteren. Op dit moment, nu elk gevaar geweken is, kon ik me beperken tot het verzwijgen van minder namen. De overige leden van de Europese democratie, die in dit boekje een rol spelen, leken mij geen langere consideratie te verdienen.
De gelijkheid der seksen
Sophie Nadejde, 1889
Er is bijna steeds de rare neiging om het sociale biologisch te be- en herschrijven. Een getuigenis uit het verleden over dit kwalijke fenomeen.
De catechismus van den socialistischen loteling
Léon Troclet, 1896
Volgens de toenmalige mode, een aanklacht en opvoedend schrift tegen het militarisme en het onrecht van het lotelingensysteem.
Binnenlandse kolonisatie
Frederik van Eeden, 1900
... ongerijmdheid is het kenmerkende van de thans heersende wanorde. Er is overdaad en honger tegelijk in één gemeenschap, er is overproductie en gebrek aan het nodige bij de producenten zelf, er is tegelijk te veel en te kort, verkommering door noeste werkers, verkwisting door leeglopers, drie vierden der mensen minstens is onproductief en het productieve gedeelte is het armst ...
Tweeërlei tactiek
Jean Jaurès - Jules Guesde, 1901
Toespraak door Jean Jaurès en Jules Guesde in het hippodroom te Rijsel. Over reformisme of revolutie. Jean Jaurès is gematigd en steunde regeringsdeelname. Jules Guesde meer principieel en voor onafhankelijkheid t.o.v. de burgerij.
Kritiek der Vlaamse Beweging
August Vermeylen, 1905
... ik ben solidair met al wat mij gevormd heeft en met de hele kring die mijn werking vult. En kom me niet preken dat ik eerst en vooral Vlaming moet zijn. Ik ben eerst en vooral ik, een mens, – en het minst veranderlijke wat ik in mij erken, vind ik terug bij alle mensen die tot mij komen, in welke streek zij ook geboren zijn. Als iemand verdrinkt en ge kunt hem redden, dan zult ge in het water springen zonder u af te vragen of hij een Fransman of een Pruis is.
De strijd der vakverenigingen
Parvus, 1912
Er zullen tijden komen dat de afloop van een spoorstaking in de Verenigde Staten van Amerika, zal afhangen van de stand der beurs in Parijs of in Londen, dat men bij een staking in de textielnijverheid van Saksen of Thüringen niet minder zal moeten afrekenen met de katoenspinnerijen in China, dan nu, met de Engelse garenproductie. Men zal moeten afrekenen met het feit, dat de kapitalistengroepen op een staking in het ene land zullen antwoorden met verhoging van de productie in een ander land.
Het Evangelie van het uur U
Paul Berthelot, 1912
Een bevreemdende tekst over de verknechting van de mens en de onmogelijkheid van gedachten uit te roeien. Van een anarchistische schrijver.
Proces Van Extergem, een stenografisch verslag
Een eerste publicatie in het VMT
16 juni 1920 wordt Jef Van Extergem door het assisenhof te Antwerpen wegens activisme veroordeeld tot 20 jaar hechtenis, eeuwige beroving van zijn burgerrechten en de proceskosten, zijnde 927 F. Hij was tegen België, maar voor het internationale socialisme.
De contrarevolutie in Duitsland
Louis C. Fraina, 1920
De Ebert-Noske-Bauer regering, ditmaal zonder Noske en Bauer, is weer aan het bewind. Nog zijn de straten een warboel van prikkeldraadversperringen, die door de contrarevolutionaire troepen tegen de regering werden opgericht, en die nu door haar worden gebruikt tegen de revolutionaire massa.
Rond het Vlaamse Probleem
Paul van Ostaijen, 1921
Een democratische wetgeving, vooral het algemeen stemrecht toveren een schijn vóór de werkelijkheid. Tegenover het algemeen stemrecht heeft het maximalisme het axioma van de dictatuur van het proletariaat moeten stellen. Bewijs daarvoor dat men, communistisch met deze schijndemocratie niet uitkomt.
Sovjet-Rusland van thans
John Reed, 1921
En de kinderen! Dit is een land voor kinderen, in de eerste plaats. In iedere stad, in ieder dorp hebben de kinderen hun eigen openbare eetzalen, waar het eten beter is en waar er meer van is dan voor de volwassenen. Alleen het Rode Leger wordt evengoed gevoed. De kinderen betalen niets voor het eten; zij worden gratis op kosten van de gemeente gekleed; voor hun zijn de scholen, de kinderkolonies – de landhuizen der grondbezitters, die over heel Rusland waren verspreid; voor hun zijn de theaters en de concerten – de reusachtige, schitterende staatstheaters zijn stampvol met kinderen, van het orkest tot de galerij.
Weg met het hongeroffensief van het kapitaal tegen Sovjet-Rusland!
Executieve der Communistische Internationale, 1921
Zij koesteren het plan, om, als de Sovjetregering dit mocht weigeren, de bourgeoisie de vrije hand te laten, om een hetze tegen haar te beginnen, een hetze, die ten doel zal hebben, de militaire acties die het Franse imperialisme tegen Sovjet-Rusland voorbereidt voor hulpverlening aan de hongerenden te doen doorgaan, voor een heilzame uit-de-weg ruiming, met de bajonet in de hand, van de barrière tussen het hongerende Russische volk en zijn weldoeners, die in het buitenland levensmiddelen verzameld hebben, maar het dankzij de kwaadwilligheid van de Sovjetregering, niet aan dit volk kunnen doen toekomen.
De werkelijke Siberische politiek van Japan
Een Japanner, 1921
Hoe de werkelijke Siberische politiek van Japan ook door verklaringen en betuigingen gecamoufleerd moge zijn, in wezen is zij dezelfde als die van de geallieerden: de vernietiging van het bolsjewistisch regime. Na de Novemberrevolutie, toen geheel Siberië onder bolsjewistische invloed kwam, wilde Japan onder het Terauchi-ministerie Siberië met miljoenen soldaten binnendringen.
Een herziening van het Verdrag
John Maynard Keynes, 1921
De economische gevolgen van de vrede, door mij gepubliceerd in december 1919, is van tijd tot tijd herdrukt zonder revisie of correctie. Daarna is echter zoveel tot onze kennis gekomen, dat een herziene uitgave van het boek niet aan het doel beantwoorden zou. Ik heb het daarom beter gevonden het onveranderd te laten en in dit Vervolg de verbeteringen en toevoegingen te verzamelen, die de loop der gebeurtenissen nodig maakte, om dan daaraan mijn beschouwingen over de toestand van nu vast te knopen.
De proletarische opstand van 1830 in België
Maurice Bologne
... van deze welvaart profiteerde alleen de bourgeoisie. Het proletariaat daarentegen kende de volle ellende, die de ontwikkeling van de grootindustrie in den beginne vergezelde, een ellende die door de fiscale politiek van het Hollandse gouvernement enorm ondraaglijk werd verzwaard.
Het hedendaags proletariaat
Max Adler, 193x
De werklozen willen echter weten hoe zij kunnen geholpen worden, snel en grondig, en zij voelen reeds immer duidelijker dat dit op geen andere wijze dan door een radicale verandering in de bestaande toestand mogelijk zal zijn. Daarom behoort de wens de hele boel kort en klein te slaan tot de meeste verspreide stemmingen in deze groep, wat niet enkel uitdrukking van ruwheid is; en bij hen die geheel in hun lot berusten bestaat zelfs de mening dat het beter ware dat alles ten gronde ging. Want “slechter kan het niet meer worden” en “misschien komt er wat beters daarna”. Hoe dergelijke stemmingen een vruchtbaar actieveld voor de nationaalsocialistische of fascistische agitatie scheppen, die zich aan de massa’s als iets nieuws voorstelt, hoeven wij hier wel niet bijzonder aan te tonen.
De economische grondslagen van de radenmaatschappij
Spartacus-uitgave, 1931 [1972]
“Zo is op het ogenblik het politiek-economische ideaal der massa’s, zowel der socialistische en communistische als van de katholieke, christelijke en neutrale arbeiders daarop gericht, dat de staat de grote, algemene behartiger van hun belangen moet zijn. De praktische uitwerking daarvan is, dat de massa’s staatskapitalistisch gericht zijn, ook al zijn ze zich dat niet bewust.”
Redt de muiters der Zeven Provinciën
CPH-brochure, 1933
Brochure van de Nederlandse Communistische Partij over de muiterij op het oorlogsschip Zeven Provinciën. De muiterij werd harde hand neergeslagen. De kruiser de ‘Zeven Provinciën’ kreeg een bom op het dek en 23, merendeels Indonesische schepelingen werden gedood, 25 zwaar gewond. De marineautoriteiten zagen vooral in Maurits Boshart (geboren te Hellevoetsluis op 28 februari 1905 en overleden te Rotterdam op 1 augustus 1964) de onruststoker en raddraaier. Er was immers alles aan gelegen de rol van de Indonesische bemanning, die in staat was gebleken het schip te navigeren, te kleineren.
De fascisten komen er niet door!
Dolores Ibárruri (Pasionaria), 1936
Wanneer wij over Spanje spreken bedoelen wij niet alleen de naam; wij denken aan het democratische Spanje en niet aan het Spanje dat zich aan de oude tradities vastklampt; wij denken aan het Spanje dat de grond aan de boeren geeft, de industrie socialiseert onder de controle van de arbeiders, een sociale verzekering invoert om de arbeiders van een onverzorgde ouderdom te bevrijden; aan het Spanje dat volledig en alomvattend, in revolutionaire geest de economische problemen oplost, die de voornaamste grondslagen van iedere revolutie zijn.
Herinneringen aan Jaurès
Vincent Auriol, 1944
Redevoering uitgesproken te Algiers, 30 juli 1944 op de manifestatie ingericht ter gelegenheid van de 30e verjaring van Jaurès’ overlijden.
De redevoering en de tegenspraak
KPB-brochure, 1946
Een tekst met instructies “hoe je boodschap over te brengen”.
Geen geld – de bak in!
Bert Van Hoorick, 1946
Brieven van incivieken uit de interneringskampen.
Het Koningsvraagstuk
Sociaaldemocratische brochure uit 1950
Sedert vier jaar verdeelt de Koningskwestie, of beter gezegd, de leopoldistische kwestie, de Belgische openbare mening. Het standpunt van de Socialistische Partij is duidelijk. Noch de monarchie, noch het vorstenhuis zijn in het gedrang. Maar opdat een Koning opnieuw zou heersen, nadat hij zelfbewust heeft opgehouden zijn ambt uit te oefenen, is een voorwaarde noodzakelijk: hij moet zich kunnen beroepen op het openbaar vertrouwen, op de eerbied van zijn medeburgers.
Leerboek politieke economie
Academie der Wetenschappen van de Sovjet-Unie - Economisch Instituut, 1954
De politieke economie behoort tot de maatschappijwetenschappen. Zij onderzoekt de wetten van de maatschappelijke productie en de verdeling van de materiële goederen op de verschillende ontwikkelingsniveaus van de menselijke samenleving.
De grondslag van het leven van de maatschappij is de materiële productie. Om te leven moeten de mensen voedsel, kleding en andere materiële goederen hebben. Om deze goederen te hebben, moeten de mensen ze produceren, moeten ze werken.
De mensen produceren de materiële goederen, dat wil zeggen zij voeren de strijd tegen de natuur niet als afzonderlijk individu, maar gemeenschappelijk, in groepen, in maatschappijen. Dientengevolge is de productie steeds en onder alle voorwaarden maatschappelijke productie en het werk is de bezigheid van mensen in een gemeenschap.
Grondbeginselen der communistische productie en distributie
Groep Internationale Communisten, 1950
Zomin als het mogelijk was de vroegere kapitalisten te overtuigen van de noodzakelijkheid van het socialisme, zomin is het mogelijk deze partijleiders, bureaucraten en bewindvoerders duidelijk te maken, dat socialisme inhoudt, dat “de loonarbeid verdwijnt en de arbeid de maatstaf der consumptie wordt”.
Structuurhervormingen een neoreformistisch bedrog
Jacques Grippa, 1967
“Het einddoel van de Communistische Partij is het volbrengen van de historische taak van de arbeidersklasse en haar strijd: de afschaffing van elke verdeling van de maatschappij in klassen, de afschaffing van alle uitbuiting en verdrukking, de verwezenlijking van de socialistische maatschappij door de socialistische revolutie, gevolgd door het communisme.”
Aantekeningen over het multinationale concern
Paul Sweezy - Harry Magdoff, 1969
“Utopia betekent voor een internationaal concern een wereldregering. Een wereld zonder grenzen. Absolute vrijheid van beweging voor mensen, goederen, ideeën, diensten en geld van en naar overal. Geen legers, marine, luchtmacht, alleen plaatselijke politie. Een enkel wereldomvattend systeem van patenten en handelsmerken, van bouw- en veiligheidsvoorschriften. Eén wereldmunt. Eén centrale bank. Nationale staten zouden in dezelfde verhouding tot de wereldregering staan als de staten van de USA tot Washington, of de Zwitserse kantons tot Bern. (...) Het is duidelijk dat het woord “betalingsbalans” alleen nog maar zou voorkomen in geschiedenisboeken over die barbaarse dagen voordat de mensen leerden vreedzaam op dezelfde planeet te leven.”
Marxisme en geografie
Massimo Quaini, 1977
Kan het marxisme een bijdrage leveren aan een geografie? In een zorgvuldige lezing van het werk van de klassiekers van het marxisme zoekt Quaini naar elementen die een fundering kunnen bieden voor de discussie over deze vraag.
Vlaemsche cultuur
France Nouvelle, 1978
“De enige streek in Frankrijk waar heden ten dage nog Vlamingen wonen, d.w.z. een bevolking die Vlaams of “Nederduitsch” spreekt, is dié hoek van het Franse territorium die aan zijn kust omspoeld wordt door de oceaan, in het westen door de rivier Aa en het kanaal van Saint-Omer naar de Leie en in het zuiden door de Leie zelf. Ten oosten wordt deze streek afgebakend door de grens met België. Men onderscheidt er het Bootland (Kustvlaanderen) en het Houtland (het Vlaamse binnenland).”
Armoede en kapitalisme in pre-industrieel Europa
Catharina Lis – Hugo Soly, 1980
Sinds de jaren zestig is men zich bewust geworden van het feit dat de armoede in de westerse wereld lang niet tot het verleden behoort. Overvloedig bewijsmateriaal toont aan dat economische groei geen universele welvaart heeft voortgebracht. Zelfs in landen met een hoog nationaal per capita inkomen leeft een groot aantal mensen nog steeds op de rand van of onder de officiële armoedelijn. Bovendien lijkt de sociale ongelijkheid eerder toe te nemen dan te verminderen.
Loon, prijs en winst
Willy Van Wichelen, 1983
Een artikel over het transformatieprobleem, dat weinig of niet gevoerd wordt in ons taalgebied.
De Grote Staking
Alain Meynen, 1985
Op 20 december 1960 zette de Belgische arbeidersklasse een grootse buitenparlementaire massabeweging in die vrij snel ‘de staking van de eeuw’ zou worden genoemd.
De Staking
ABVV-brochure, 1995
Tussen het coalitieverbod van de 19de eeuw en het stakingsrecht zoals het vandaag uitgeoefend wordt, ligt een lange, moeilijke weg. Hoeveel meetings, concentraties, betogingen en andere syndicale acties waren er niet nodig om te verkrijgen dat staken niet langer als een misdrijf maar als een recht werd beschouwd.
De jongste maanden deden de werkgevers herhaaldelijk een beroep op burgerlijke rechtbanken naar aanleiding van collectieve conflicten.
De materialistische opvatting van de geschiedenis voor beginners
Jan Dumolyn, 2001
Het ‘historisch materialisme’, of beter in Marx’ eigen woorden ‘de materialistische opvatting van de geschiedenis’ is niets anders dan de toepassing van het ‘dialectisch materialisme’, de dialectische onderzoeksmethode, op de studie van de geschiedenis. ‘Onze geschiedenisopvatting is voor alles een leidraad voor de studie, geen hefboom voor constructies’ zei Engels erover in een brief van 1890.
Elf stellingen over de heropleving van het islamitisch fundamentalisme
Gilbert Achcar, 2006
Deze “stellingen” werden wijd en zijd verspreid en vertaald in vele talen. Dit succes was toe te schrijven aan het feit dat het een marxistische analyse gaf van een fenomeen dat relatief nieuw was. De huidige heropleving van islamitisch fundamentalisme dateert uit de jaren 1970 en bereikt haar eerste hoogtepunt, na jarenlange ondergrondse activiteit, met de Iraanse revolutie van 1979.
De kritiek van Marx op de hemel en op de aarde
John Bellamy Foster, Brett Clark en Richard York, 2008
De voorbije jaren heeft de beweging van ‘intelligent design’ (intelligent ontwerp) – of creationisme in een meer subtiele gedaante – haar aanval op het onderricht van de evolutieleer in de Amerikaanse scholen opgedreven. Ze heeft daarvoor een ambitieuze “wigstrategie” ontwikkeld die in heel de maatschappij wetenschap en cultuur moet omvormen ...
En hopla! Een indexsprong...
ABVV-dossier, 2011
Een schande, die index, zo snel mogelijk afschaffen... Volgens de OESO, de Europese Centrale Bank ECB, de Nationale Bank van België NBB, het VBO en goed betaalde consultants – die weten wat goed is voor ons, voor ons loon en voor de economie van ons land – moet er een einde komen aan de automatische loonindexering ...
Lenin en Hegel tijdens de Eerste Wereldoorlog
Rob Gerretsen, 2015
Hierbij een korte samenvatting van de niet bepaald eenvoudige tekst van Kouvelakis. Niet alleen om meer inzicht te krijgen in waarom Lenin zich in die tijd op de dialectiek van Hegel stortte en wat de politieke consequenties daarvan waren, maar ook als stimulans om nog eens goed na te denken over Lenins uitspraak dat er niets zo praktisch is als een goede theorie en dus een goede filosofie, die gebaseerd is op een goed begrip van de sterke en zwakke kanten van de dialectiek van Hegel. We kunnen beter niet wachten op een volgende verschrikkelijke gebeurtenis om de dialectiek van Hegel en die van Marx te doorgronden.
