Geschreven: 11 juni 1929
Bron: J.E.Stokvis archief, IISG
Vertaling: Onbekend
Deze versie: Dit artikel verscheen - in het Maleis - in het tijdschrift Darmo Kondo
Transcriptie/HTML: Paul Benschop
Contact: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive
Laatste bewerking: 15 januari 2010
| Verwant: • Indonesië en Nederland |
Meermalen hebben wij in de Indonesische bladen geschreven over de karaktertrekken van de sociaaldemocratie; eigenschappen, welke naar onze overtuiging uiterst gevaarlijk zijn voor de nationale vrijheidsbeweging, die inderdaad naar de onafhankelijkheid van Indonesië streeft. Noch door de non-coöperatoren[2], noch door de coöperatoren[3] mag dit gevaar onderschat worden. Wij hebben het doen en laten van de sociaaldemocratische partij, zowel in Indonesië als in Holland, nauwkeurig bestudeerd. Wij voelen ons daarom verplicht deze partij te ontmaskeren, opdat de volksbeweging in ons vaderland voorzichtiger en sceptischer moet zijn ten aanzien van de daden, welke verricht worden door de overheerser, al moge hij zich aandienen als iemand die behoort tot het volk.
Wie thuis is in de wereld-der-beginselen weet dat de grondslagen van een nationale beweging en die van de sociaaldemocratie elkaar niet dekken. Het wezen van deze laatste is immers internationaal. Dit wil echter niet zeggen dat er van samenwerking tussen onze beweging in Indonesië en de SDAP geen sprake kan zijn. Er zijn inderdaad factoren, welke twee organisaties nopen tot samenwerking ter bereiking van hun wederzijdse doel, hoewel ze niet dezelfde beginselen en richting hebben.
Ons anti-imperialistische wezen verleidt ons de beide handen aan de SDAP toe te steken. Dit is de reden dat wij ons zand in de ogen laten strooien door het zoet gefluit van de sociaaldemocratische vogelaar en dat velen van ons geloven in de ernstige wil van de SDAP om onze nationale vrijheidsbeweging krachtdadig te ondersteunen.
In werkelijkheid beoogt de SDAP iets anders. De politieke gebeurtenissen in de koloniën en in de landen van de overheersers zelf maken ons dit duidelijk. De tactiek van de SDAP is in wezen deze; dat ze de nationale beweging beschouwd als een trekpaard. Dit en niet anders dwingt haar bij het Indonesische volk in gevlij te komen, in onze vergaderingen te spreken, ons vertrouwen te winnen. Met de vooropgezette bedoeling haar eigen politieke strijd tegen de kapitalisten te versterken door haar vijand bang te maken.
Doch wanneer dat trekpaard zich niet gewillig laat mennen door de SDAP, dan wordt het beschouwd als gevaarlijk beschouwd, zodat het nodig is dat men het mank maakt en het als vijand behandelt. Dit is in wezen de karaktertrek van de SDAP.
Wat wij hebben beweerd, kan men toetsen aan de houding van de SDAP jegens onze beweging. Haar standpunt op het Brusselse Congres zegt ons genoeg omtrent haar denkbeelden aangaande de vrijheid van Indonesië. Wij zullen hierover niet meer reppen. De polemiek tussen broeder Hatta en de ISDP-voorman Stokvis hebben wij gelezen en ter harte genomen. Doch door het zoet gefluister van de heer Stokvis, zijn er onder ons toch nog mensen die niet geloven in de schadelijkheid van de politiek van de SDAP, zodat velen onder ons iets van deze partij blijven verwachten. De huldebetoging georganiseerd door de nationalistische partijen ter gelegenheid van het vertrek van de ISDP-voorman is hiervan het bewijs. Deze hoera-demonstratie kan niet anders dan de struisvogelpolitiek van mensen als de heer Stokvis versterken. Zulk een politiek is gericht op het teweegbrengen van verdeeldheid in de gelederen der nationale beweging.
De oprichting van de PPPKI[4] wordt door de SDAP niet met vreugde begroet, omdat het PPPKI-program alle organisaties uitsluit die niet zuiver Indonesisch zijn, zodat de SDAP niet in de gelegenheid wordt gesteld haar rol te vervullen in de PPPKI, of dit federatief lichaam onder haar invloedsfeer te brengen. Dit is voor de SDAP, die er van droomde de ‘voogd’ van de nationale Indonesische beweging te zijn, een grote teleurstelling.
Deze teleurstelling veranderde in afgunst toen de PPPKI de resolutie had aangenomen om de Perhimpoenan Indonesia te machtigen haar in het buitenland te vertegenwoordigen en contact zocht met de Liga tegen Imperialisme en Nationale Onafhankelijkheid.
De Liga wordt door de SDAP fel bestreden, omdat de sociaaldemocratie in Holland Indonesië niet wil los laten van Nederland. Het contact tussen de Liga en de nationaal Indonesische beweging betekent in de internationale politiek een scherp wapen. Te meer daar de Perhimpoenan Indonesia in het buitenland reeds een zekere politieke positie bekleedt, dankzij haar krachtige propaganda in geheel Europa en de voortvarendheid en overtuiging van onze jongeren in het buitenland. De stelling, veroverd door de Perhimpoenan Indonesia, wil men thans slopen in de vorm van verbreking van het contact tussen de nationale beweging in Indonesië en de Perhimpoenan Indonesia in Holland. Deze poging hebben wij kunnen waarnemen toen de SDAP aan de nationalistische beweging in Indonesië verzocht om naast de heer Hadji Salim, een ander aan te wijzen als afgevaardigde op de Arbeidsconferentie te Genève. Men verwees naar de Perhimpoenan Indonesia, omdat deze organisatie de vertegenwoordigster is van de nationale beweging in het buitenland. Uit de aard van de zaak deed de SDAP hiervoor geen moeite, want ze weet dat de Perhimpoenan Indonesia haar tactiek door en door kent.
Hadji Salim is namens de NVV naar Genève uitgenodigd. Wij beseffen dat de aanwezigheid van Hadji Salim op de arbeidsconferentie onder de vlag van de SDAP niet anders betekend dan het belang van de propaganda van de Hollandse sociaaldemocratie in Europa. Ook weten wij dat men Hadji Salim vroeg naar Holland te gaan om hier en daar redevoeringen te houden voor... eigenlijk voor de verkiezingscampagne van de SDAP! Broeder Salim wordt gebruikt als een politieke rode lap de communistische stier, die Darsono, Moeso en Alimin kandidaat stelden. Doch lijkt het er tevens naar dat men broeder H.A. Salim als tussenpersoon wil gebruiken om de actie van de Perhimpoenan Indonesia te stuiten. Dit kan niet anders. Want de Perhimpoenan Indonesia heeft haar tactiek en politiek zuiver en scherp uitgestippeld en ze wil geen werktuig zijn van de SDAP. Blijft dus voor de SDAP niets anders over dan Indonesiër tegen Indonesiër te laten vechten. Het verdeel en heersysteem komt duidelijk naar voren.
Er is nog meer. De SDAP-organen hier te lande komen quasi op voor de Partai Nasional Indonesia. In tegenstelling tot de reactionairen beweren ze dat de PNI geen communistische, maar wel een zuiver nationaal revolutionaire organisatie is. De sociaaldemocraten weten veels te goed over koloniale verhoudingen. Een druppel revolutionair bloed is voldoende om, indien het nodig is, de leiders onschadelijk te maken. In Europa heeft men een andere politieke atmosfeer. Daarom beijveren de SDAP-organen zich om het duidelijk te doen uitkomen dat de Perhimpoenan Indonesia onder communistische invloed staat. Wij weten wat dit betekend.
Ten eerste om de sympathie van het Nederlandse volk ten aanzien van onze beweging te elimineren, want onze actie heeft de belangstelling en ontvangt morele steun van het Nederlandse volk. Ten tweede om het contact tussen PPPKI, PNI en Perhimpoenan Indonesia te verbreken, opdat de Perhimpoenan Indonesia ophoudt de gevolmachtigde vertegenwoordigster van onze nationale beweging in het buitenland te zijn.
Want deze buitenlandse actie is gevaarlijker voor het prestige van de Hollandse regering, betoogde de heer Colijn in de Eerste Kamer tijdens zijn debat naar aanleiding van de zogenaamde Inlandse meerderheid in de Volksraad. De Hollandse sociaaldemocraten zijn dezelfde mening toegedaan, al zeggen zij dit niet. Onze buitenlandse actie is gevaarlijker voor de koloniale erfenis welke ze zal ontvangen.
De aanvallen van de sociaaldemocratische leiders op de beweging in Indonesië zijn niet steekhoudend. Dit kan men onder meer te weten komen indien men onze polemiek met de heer Stokvis in de Socialist heeft gevolgd. Hun argumenten zijn zwak en zelfs de heer Stokvis is niet in staat gedocumenteerd voor de dag gekomen. Onze aanvallen op de Hollandse sociaaldemocraten daarentegen zijn gegrond, want als het er op aan komt wensen zij de consequenties van hun socialisme niet te aanvaarden. Komt de aanval van onze kant dan heet het communisme. Maar waarom niet hetzelfde standpunt ten aanzien van de Haagsche Post, welke kritiek op de SDAP in felheid en scherpte niet onderdoet voor die van ons? Evenmin ten aanzien van haar eigen uitersten linkervleugel, die heftig te keer gaat tegen de koloniale politiek van zijn moederpartij, de SDAP?
Dit alles zegt ons dat, indien de nationaal Indonesische beweging niet als trekpaard gebruikt wenst te worden door de overheerser, er van samenwerking met de SDAP momenteel geen sprake kan zijn. Juist hierom is het wezen van de sociaaldemocratie slechts: het doen verdwijnen van de ‘kapitalistische’ overheersing. Voor ons betekent dit slechts verandering van meester. Laten wij daarom op onze hoede zijn en ons niet te spoedig verheugen, wanneer wij het zoet gefluit van de sociaaldemocratische vogelaar horen.
_______________
[1] Voetnoten door Paul Benschop
[2] Indonesisch nationalisten die iedere samenwerking met de Nederlandse bezetter afwezen. Dit standpunt werd tot eind jaren '30 door de communistisch (geïnspireerde) en radicale nationalisten gehuldigd
[3] Indonesisch nationalisten die met de Nederlandse bezetter wilden samenwerken, in de hoop kleine verbeteringen te bereiken. Dit standpunt werd door de sociaaldemocratie en gematigde nationalisten gehuldigd
[4] Persatoean Perhimpoenan-Perhimpoenan Politiek Kemerdekaän Indonesia. Federatie van de nationalistische partijen in Indonesia. In 1928 opgericht op initiatief van de Partai Nasional Indonesia (PNI)