Μαξιμαλισμός και εξτρεμισμός

Ο σύντροφος Μπορντίγκα (1) προσβάλλεται επειδή γράφτηκε ότι υπάρχει πολύς μαξιμαλισμός στις ιδέες του. Αυτό δεν είναι αλήθεια και δε μπορεί να είναι, λέει ο Μπορντίγκα. Για την ακρίβεια, το πιο ευδιάκριτο χαρακτηριστικό της ακροαριστεράς είναι η απέχθεια για το Μαξιμαλιστικό Κόμμα, το οποίο βρίσκει απωθητικό, σιχαίνεται, κτλ.

Αλλά το ερώτημα δεν είναι αυτό. Ο μαξιμαλισμός είναι μια φαταλιστική και μηχανιστική αντίληψη του μαρξιστικού δόγματος. Είναι το Μαξιμαλιστικό Κόμμα (2) αυτό που αντλεί επιχειρήματα για τον οπορτουνισμό του, το οποίο δικαιολογεί τη μεταμφιεσμένη ταξική συνεργασία του, με επαναστατικές φράσεις εμπνευσμένες από αυτή τη στρεβλή αντίληψη. Η κόκκινη σημαία θα θριαμβεύσει επειδή το προλεταριάτο είναι καταδικασμένο και αναπόφευκτο να νικήσει. Ο Μαρξ το είπε και είναι ο καλός και ευγενικός δάσκαλος μας. Δεν έχει νόημα να δράσουμε εμείς: τι νόημα έχει να δράσουμε και να αγωνιστούμε αν η νίκη είναι προδιαγεγραμμένη και αναπόφευκτη; Αυτός είναι ο τρόπος που μιλούν οι μαξιμαλιστές του Μαξιμαλιστικού Κόμματος.

Όμως, υπάρχει και ο μαξιμαλιστής που δεν είναι στο Μαξιμαλιστικό Κόμμα και, αντιθέτως, είναι στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Είναι ισχυρογνώμων και δεν είναι οπορτουνιστής. Όμως, πιστεύει επίσης ότι δεν έχει νόημα η καθημερινή δράση και ο αγώνας – απλώς περιμένει τη μεγάλη μέρα. Οι μάζες, ισχυρίζεται, δε μπορούν παρά να έρθουν σε εμάς, εξαιτίας της αντικειμενικής κατάστασης που τις οδηγεί στην επανάσταση. Επομένως, ας περιμένουμε, χωρίς όλες αυτές τις ιστορίες περί τακτικών μανουβρών και παρόμοιων εγχειρημάτων. Αυτό, για εμάς, είναι μαξιμαλισμός, ακριβώς όπως αυτός του Μαξιμαλιστικού Κόμματος.

Ο σύντροφος Λένιν μας δίδαξε ότι, για να νικήσουμε τον ταξικό εχθρό μας, ο οποίος είναι δυνατός, έχει πολλά μέσα και αποθέματα στη διάθεση του, πρέπει να εκμεταλλευτούμε κάθε ρωγμή στο μέτωπό του και να χρησιμοποιήσουμε κάθε πιθανό σύμμαχο, ακόμα και αν είναι αβέβαιος, ταλαντευόμενος ή προσωρινός (3). Μας δίδαξε ότι σε ένα πόλεμο στρατών, δε μπορείς να πετύχεις το στρατηγικό στόχο, που είναι η καταστροφή του εχθρού και η κατάληψη της περιοχής του, χωρίς προηγουμένως να έχεις πετύχει μια σειρά τακτικών στόχων, που προσανατολίζονται στο να διασπάσουν τον εχθρό και στη συνέχεια να τον αντιμετωπίσεις στο πεδίο της μάχης.

Ολόκληρη η προεπαναστατική περίοδος παρουσιάζεται ως μια περίοδος πρωτίστως τακτικής δραστηριότητας, προσανατολισμένη στη δημιουργία νέων συμμάχων για το προλεταριάτο, στη συντριβή του επιθετικού και αμυντικού οργανωτικού μηχανισμού του εχθρού και στον εντοπισμό και εξάντληση των εφεδρειών του. Το να μην λαμβάνεις υπόψη αυτά τα διδάγματα του Λένιν ή να τα λαμβάνεις υπόψη μόνο σε θεωρητικό επίπεδο χωρίς να τα κάνεις πράξη, χωρίς να τα κάνεις καθημερινή δραστηριότητα, σημαίνει να είσαι μαξιμαλιστής – δηλαδή να λες μεγάλα επαναστατικά λόγια, ενώ είσαι ανίκανος να κάνεις ένα βήμα πάνω στο δρόμο της επανάστασης.

Σημειώσεις

Σημειώσεις
1. Ο Αμαντέο Μπορντίγκα ήταν Ιταλός ηγέτης της υπεραριστερής πτέρυγας του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Ιταλίας και μετέπειτα ιδρυτικό μέλος του ΚΚ Ιταλίας. Εξίσωνε τη δικτατορία του προλεταριάτου με τη δικτατορία του Κομμουνιστικού Κόμματος. Ήταν υπέρμαχος της αποχής από τις τοπικές και βουλευτικές εκλογές, ενώ απέρριπτε κάθε είδους συμμαχία ή ενιαίο μέτωπο με άλλα πολιτικά κινήματα που μοιράζονται ένα συγκεκριμένο άμεσο στόχο, αλλά παρεκκλίνουν στο πρόγραμμα τους για περαιτέρω δράση. Ο Λένιν θα ασκήσει κριτική στη θέση του για αποχή από τα αστικά κοινοβούλια: «Ο σύντροφος Μπορτίγκα όμως και οι "αριστεροί" φίλοι του από τη σωστή κριτική τους για τους κύριους Τουράτι και Σία [ρεφορμιστική πτέρυγα εντός του ΣΚΙ] βγάζουν το λαθεμένο συμπέρασμα ότι γενικά είναι επιζήμια η συμμετοχή στο κοινοβούλιο» Β.Ι. Λένιν, «Ο "αριστερισμός" , παιδική αρρώστια του κομμουνισμού», εκδ. Σύγχρονη Εποχή, σ. 115. Για τις θέσεις της φράξιας του Μπορντίγκα στο ΣΚΙ το 1920: http://www.marxists.org/ellinika/archive/bordiga/1920/20thfragr.pdf
2. Οι Μαξιμαλιστές ήταν η μεταπολεμική πλειοψηφούσα τάση του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ιταλίας (ΣΚΙ) που διατηρούσε μια κεντριστική, κατά τη τριτοδιεθνιστική ορολογία, τάση μεταξύ του μαρξισμού της Γ' Διεθνούς και των Σοσιαλιστικών Κομμάτων της πρώην Β' Διεθνούς. Ηγετικό στέλεχός της υπήρξε ο Τζιακίντο Σερράτι. Το 1924, τρία χρόνια μετά την αποχώρηση μέρους του ΣΚΙ για να ιδρύσει το ΚΚΙ προσχώρησε και αυτός στο τελευταίο.
3. Μια αναφορά στις διακηρύξεις του Λένιν πάνω στο θέμα των συμβιβασμών και των συμμαχιών στο φημισμένο έργο του Ο Αριστερισμός, Παιδική Αρρώστια του Κομμουνισμού. Βλέπε Άπαντα, εκδ. ΣΕ, τόμ. 41, σελ. 55. "Να κάνεις πόλεμο για την ανατροπή της διεθνούς αστικής τάξης, πόλεμο εκατό φορές πιο δύσκολο, πιο μακρόχρονο και πιο περίπλοκο από ό,τι ο πιο πεισματάρης από τους συνηθισμένους πολέμους ανάμεσα στα κράτη και να παραιτείσαι προκαταβολικά από τους ελιγμούς, από την εκμετάλλευση της αντίθεσης των συμφερόντων (έστω και προσωρινής) μεταξύ των εχθρών, από τις συμφωνίες και τους συμβιβασμούς με τους ενδεχόμενους (έστω και προσωρινούς, ασταθείς, ταλαντευόμενους, συμβατικούς) συμμάχους, δεν είναι πράγμα σε αφάνταστο βαθμό γελοίο;"