Geschreven: onbekend
Deze versie: kopie van een boek zonder vermelding van uitgever of datum. Uitgegeven en vertaald in Nederland. Hoogst waarschijnlijk gaat het om cursussen gegeven in de Arbeidershogeschool van de Franse Communistische Partij, en postuum uitgegeven. De inhoudsopgave is gereconstrueerd en gesystematiseerd. Het glossarium in deze versie is weggelaten, de voetnoten zijn overgenomen zoals in het boek. Ook kleine taalaanpassingen.
Transcriptie: Adrien Verlee, augustus 2004
HTML: Maarten Vanheuverswyn, oktober 2004
Deel 1
1 Waarom moeten wij de filosofie bestuderen?
2 Is de studie van de filosofie moeilijk?
3 Wat is filosofie?
4 Wat is materialistische filosofie?
5 Wat is het verband tussen materialisme en marxisme?
6 Aanvallen van de bourgeoisie op het marxisme
Het grondvraagstuk van de filosofie
1 Hoe te beginnen met de studie van de filosofie?
2 Twee manieren om de wereld te verklaren
3 Stof en geest
4 Wat is stof, wat is geest?
5 Het grondvraagstuk van de filosofie
6 Idealisme of materialisme
1 Het zedelijk en het filosofisch idealisme
2 Waarom moeten wij het idealisme van Berkeley bestuderen?
3 Het idealisme van Berkeley
4 Consequenties van de idealistische denkwijze
5 De idealistische argumenten
1 — De geest schept de stof
2 — De wereld bestaat niet buiten ons denken
3 — Onze gedachten brengen de dingen voort
1 Waarom moeten wij het materialisme bestuderen?
2 Hoe is het materialisme ontstaan?
3 Hoe en waarom heeft het materialisme zich ontwikkeld?
4 Wat zijn de grondslagen en de argumenten van de materialisten?
1 Hoe het vraagstuk te stellen?
2 Is het waar dat de wereld slechts in ons denken bestaat?
3 Is het waar dat onze ideeën de dingen scheppen?
4 Is het waar dat de geest de materie schept?
5 De juistheid van het materialistische antwoord op het grondvraagstuk van de filosofie wordt door de wetenschap bevestigd
Het agnosticisme, een derde filosofie?
1 Waarom een derde filosofie?
2 Argumenten van deze derde filosofie
3 Hoe is deze filosofie ontstaan?
4 De consequenties van deze filosofie
5 Hoe deze derde filosofie te weerleggen
6 Conclusie
Deel 2 — Het materialisme
De materie en de materialisten
1 Wat is materie?
2 De verschillende theorieën over de materie
3 Wat betekent de materie voor de materialisten?
4 Ruimte, tijd, beweging en materie
5 Conclusie
Wat betekent materialist zijn?
1 Eenheid van theorie en praktijk
2 Wat betekent materialist te zijn op het gebied van het denken?
3 Wat betekent materialist te zijn in de praktijk?
1) Eerste aspect van het vraagstuk
2) Tweede aspect van het vraagstuk
De geschiedenis van het materialisme
1 Waarom het noodzakelijk is de geschiedenis van het materialisme te bestuderen
2 Het vóór-marxistische materialisme
1 De Griekse oudheid
2 Het Engelse materialisme
3 Het Franse materialisme
4 Het materialisme van de 18e eeuw
3 Wat is de oorsprong van het idealisme?
4 Waaruit is de godsdienst ontstaan?
5 De verdiensten van het vóór-marxistische materialisme
6 De gebreken van het vóór-marxistische materialisme
Deel 3 — De metafysische denkmethode
Waaruit bestaat de metafysische denkmethode?
1 De kenmerken van deze methode
Eerste kenmerk: het identiteitsbeginsel
Tweede kenmerk: het isoleren van de dingen
Derde kenmerk: eeuwige en onoverbrugbare scheidingen
Vierde kenmerk: de tegenstelling der tegenstrijdigheden
2 Samenvatting
3 De metafysische natuurbeschouwing
4 De metafysische maatschappijbeschouwing
5 De metafysische opvatting over het denken
6 Wat verstaat men onder logica?
7 Verklaring van het woord metafysica
Deel 4 — De dialectiek
Inleiding tot de studie van de dialectiek
1 Een waarschuwing vooraf
2 Hoe is de dialectische methode ontstaan?
3 Waarom werd de dialectiek lange tijd door de metafysische denkwijze overschaduwd?
4 Waarom was het 18e eeuwse materialisme metafysisch?
5 Hoe het dialectisch materialisme ontstond: Hegel en Marx
De wetten van de dialectiek — Eerste wet: de dialectische verandering
1 Wat verstaat men onder dialectische verandering?
2 “Voor de dialectiek is niets definitiefs, absoluut of heilig” (Engels)
3 Het proces
1 De aaneenschakeling van de processen
2 De grote ontdekkingen van de 19e eeuw
1 — De ontdekking van de levende cel en van zijn ontwikkeling
2 — De ontdekking van de omzetting van de energie
3 — De ontdekking van de evolutie bij de mens en de dieren
3 De historische of spiraalsgewijze ontwikkeling
4 Conclusie
Derde wet: de tegenstrijdigheid
1 Leven en dood
2 De dingen slaan in hun tegendeel om
3 Bevestiging, ontkenning en ontkenning van de ontkenning
4 Samenvatting
5 De eenheid van de tegendelen
6 Fouten die vermeden moeten worden
7 De praktische consequenties van de dialectiek
Vierde wet: verandering van kwantiteit in kwaliteit, of wet van de sprongsgewijze vooruitgang
Politieke argumentatie
Historische argumentatie
Wetenschappelijke argumentatie
Hoe verklaren we de geschiedenis?
De geschiedenis is het werk van de mensen
Deel 5
De beweegkracht van de geschiedenis
1 Een fout die vermeden moet worden
2 Het maatschappelijk zijn en het bewustzijn
3 Idealistische theorieën
4 Het “maatschappelijke zijn” en de levensvoorwaarden
5 De klassenstrijd als motor van de geschiedenis
Hoe ontstaan de klassen en de economische verhoudingen?
1 De eerste grote maatschappelijke verdeling van de arbeid
2 De eerste verdeling van de maatschappij in klassen
3 Tweede grote verdeling van de arbeid
4 Tweede verdeling van de maatschappij in klassen
5 Wat bepaalt de economische verhoudingen?
6 De productiewijzen
7 Opmerkingen
Deel 6
Het dialectisch materialisme en de ideologieën
1 Welke betekenis hecht het marxisme aan de ideologieën?
2 Wat is een ideologie (ideologische factor en ideologische vormen)?
3 De economische structuur en de ideologische structuur
4 Juist bewustzijn en vervalst bewustzijn
5 De werking en tegenwerking van de ideologische krachten
6 De noodzaak van de ideologische strijd
7 Conclusie